Roczne rozliczenie składki zdrowotnej - terminy

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej to obowiązek, który polega na porównaniu faktycznie zapłaconych składek zdrowotnych z kwotą, którą należało zapłacić w ciągu roku. Na podstawie dochodu lub przychodu przedsiębiorcy, w zależności od wybranej formy opodatkowania, ustalana jest kwota składki, która powinna być zapłacona. Jeśli zapłacono za mało, przedsiębiorca musi dopłacić różnicę. W przypadku nadpłaty możliwe jest jej odzyskanie lub zaliczenie na poczet przyszłych składek.

Rozliczenie to jest obowiązkowe dla osób, które opłacają składkę zdrowotną na zasadach wprowadzonych przez Polski Ład, czyli przedsiębiorców rozliczających się:

• na skali podatkowej (zasady ogólne),
• na podatku liniowym 19%,
• na ryczałcie ewidencjonowanym.

Do 20 maja 2025 r. należy:

• złożyć deklarację rozliczeniową za kwiecień 2025 r., w której uwzględnimy roczne rozliczenie składki zdrowotnej,
• zapłacić składki bieżące za kwiecień,
• dopłacić ewentualną różnicę wynikającą z rocznego rozliczenia.

Jeśli mamy nadpłatę w ZUS, możemy zawnioskować o jej zwrot – najpóźniej do 2 czerwca 2025 r. Warunkiem jest brak zaległości na koncie (widocznym w PUE). Po tym terminie, jeśli nie złożymy wniosku lub mamy zaległości, nadpłata zostanie automatycznie rozliczona na poczet przyszłych składek.

Należy wypełnić odpowiednią deklarację:

• ZUS DRA – dla przedsiębiorców rozliczających tylko siebie,
• ZUS RCA – dla przedsiębiorców, którzy zatrudniają pracowników.

W obu deklaracjach znajduje się sekcja dotycząca rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Podstawą składki zdrowotnej w zależności od formy opodatkowania będą:

• Skala podatkowa (zasady ogólne) – dochód roczny, czyli przychód uzyskany w 2024 r., pomniejszony o koszty uzyskania przychodów i zapłacone składki społeczne (jeśli nie zostały zaliczone wcześniej do kosztów),
• Podatek liniowy 19% – dochód roczny, czyli przychód uzyskany w 2024 r., pomniejszony o koszty uzyskania przychodów i zapłacone składki społeczne (jeśli nie zostały zaliczone wcześniej do kosztów),
• Ryczałt – przychód roczny pomniejszony o składki społeczne.

Jeśli działalność była zawieszona przez część roku i przedsiębiorca nie podlegał w tym czasie obowiązkowi zdrowotnemu, składka zdrowotna powinna być obliczona proporcjonalnie do liczby miesięcy aktywnej działalności.

Po ustaleniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej, należy obliczyć jej wysokość zgodnie z formą opodatkowania:

• Skala podatkowa – składka wynosi 9% dochodu rocznego.
• Podatek liniowy – składka wynosi 4,9% dochodu rocznego.
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – składka ma formę ryczałtową i zależy od rocznego przychodu. W 2024 roku obowiązywały następujące progi i kwoty:
  • do 60 000 zł przychodu rocznego (I próg) – składka: 5033,57 zł rocznie
    (podstawa roczna: 60% przeciętnego wynagrodzenia – 55 928,52 zł),
  • od 60 000,01 zł do 300 000 zł (II próg) – składka: 8 389,28 zł rocznie
    (podstawa roczna: 100% przeciętnego wynagrodzenia – 93 214,20 zł),
  • powyżej 300 000 zł (III próg) składka: 15 100,70 zł rocznie
    (podstawa roczna: 180% przeciętnego wynagrodzenia – 167 785,56 zł).

Niezależnie od formy opodatkowania, obowiązuje również minimalna roczna składka zdrowotna – przedsiębiorca musi ją zapłacić, nawet jeśli firma poniosła stratę lub dochody były niskie.

Po zakończeniu roku należy porównać wyliczoną roczną składkę i porównać składkę należną (zadeklarowaną) za 2024 r. W przypadku skali podatkowej i podatku liniowego obejmuje ona okres od 1 lutego 2024 r. do 31 stycznia 2025 r. i jest wyliczana na podstawie dochodów osiągniętych w 2024 roku. Dla ryczałtu składka jest rozliczana za cały 2024 rok.

Jeśli suma wpłaconych składek jest niższa niż należna, przedsiębiorca musi dopłacić różnicę do 20 maja 2025 r. W przypadku nadpłaty można złożyć wniosek o jej zwrot lub pozostawić ją do rozliczenia w kolejnych miesiącach – pod warunkiem, że nie występują zaległości na koncie w ZUS.

Obowiązek rozliczenia składki zdrowotnej dotyczy przedsiębiorców, którzy:

• prowadzą działalność gospodarczą,
• są objęci obowiązkiem opłacania składki zdrowotnej według zasad obowiązujących od 2022 roku,
• rozliczają się na jednej z form opodatkowania: skala podatkowa, podatek liniowy lub ryczałt ewidencjonowany.

Najważniejsze terminy:

• 20 maja 2025 r. – złożenie deklaracji i dopłata ewentualnej różnicy,
• 2 czerwca 2025 r. – złożenie wniosku o zwrot nadpłaty.